O głośnym czytaniu, wiarygodności i byciu wyłącznie sobą
We wszystkich poradnikach pisarskich, także w „Po bandzie”, jedna z głównych rad, może nawet najważniejsza, dotyczy głośnego czytania tego, co się napisało. Pierwszym powodem, dla którego początkującym i w ogóle wszystkim autorom zaleca się głośne czytanie tego, co się napisało, [...]
Dzieło niedocenione albo André Gide i estetyka Chin
„Należałoby – pisał François Jullien w „Pochwale nieokreśloności. Zapiskach o myśli i estetyce Chin” – zastanowić się nad taką kwestią: dzieła najdoskonalsze niekoniecznie mają największe oddziaływanie, albowiem ich własna doskonałość staje się ich słabością. Chociaż kaligrafia wiel [...]
Najkrótsza historia kobiecości przełomu XX i XXI wieku
Zastanawiałeś się może nad historią kobiecych metamorfoz w literaturze na przełomie XX i XXI wieku? Bo ja tak. Do rozmyślań sprowokował mnie niewyobrażalny sukces Pięćdziesięciu twarzy Greya, książki, którą większość czytelników i czytelniczek ma za – delikatnie mówiąc – badziewie [...]
O czasie
Czas nie jest dla mnie czymś mętnym, nieokreślonym, niemożliwym do zdefiniowania. Nie jest czymś, o czym wiem, czym jest, jeśli mnie nikt nie pyta, ale nie wiem, czym jest, jak tylko mnie ktoś zapyta. Stwierdzenia tego rodzaju ignoruję. A dokładniej: tego rodzaju ćwiczenia retoryczne zostawiam św. Augustynowi i tym, którzy lu [...]
Kategoryczne, samowystarczalne, prawdziwe
„Jak piszę? Idę nad Sekwanę, gdzie siadam na betonowej ławce i obserwuję mewy, wznoszące się albo opadające z wiatrem. Rzeka jest spiżowo-szara, z drobnymi grzywami fal, bardzo kapryśna. Chodzenie pomaga mi ożywić zaspane oczy. Nagle: mewa chwyta rybę, która jest zbyt duża, by dała się połknąć [...]
Pokazuj czyny, stwierdzaj czynności
W jednym z odcinków mini-kursu pisarskiego, publikowanego na łamach „Nowej Fantastyki” w czasach, kiedy byłem redaktorem naczelnym tego pisma, M.J. Sullivan, autor książek fantasy, odniósł się do zasady „Show, don’t tell”, którą w „Po bandzie” omawiałem jako „POKAZUJ, NIE STWIERDZAJ”. Sullivan zapre [...]
Nie martw się, jak to zabrzmi
„Wszyscy jesteśmy lepszymi pisarzami, kiedy bardziej przejmujemy się tym, co chcemy powiedzieć, a mniej – jak to zabrzmi.”
We’re all better writers when we worry more about what we want to say and less about how it sounds.
Ralph Keyes, „The Courage to Write. How Writers Transcend Fear”, wyd. Henry [...]
Świat według Williama F.
Wiosną roku 1956 William Faulkner udzielił Jean Stein wywiadu, który miał stać się słynnym 12 odcinkiem serii „The Art of Fiction” jeszcze słynniejszego pisma „The Paris Review”. Od tamtej pory „The Paris Review” opublikowało kilkaset wywiadów, w żadnym chyba jednak nie pojawiły się słowa tak jednoznacznie prz [...]
Lekcja prawdziwych uczuć
Hemingway uważał, że jednym z trudniejszym zadań, jakie stają przed kimś, kto chciałby zostać pisarzem, jest nauczenie się dostrzegania i nazywania prawdziwych uczuć, a nie tylko tych, które powinno się mieć, bo są społecznie akceptowalne. Nie chodzi nawet o to, że dostrzeżenie i nazwanie prawdziwych uczuć, ja [...]
Co nadaje mocy opowieści?
Sięgam od czasu do czasu po „Anioła historii” (Wyd. Poznańskie, przeł. Krystyna Krzemieniowa, Janusz Sikorski i in., Poznań 1996) Waltera Benjamina. Zbiór, w którym znaleźć można szkic „Narrator. Rozważania o twórczości Mikołaja Leskowa”. Sięgam głównie po ten tekst, ponieważ sporo w nim intrygująco brzmiących [...]